INNER LIGHT / DAVID LACHAPELLE EXCLUSIVELY FOR MANCODE

Ένας νεαρός, 17 χρόνων έφθασε στη Νέα Υόρκη από το Κονέκτικατ στην αρχή της δεκαετίας του 1980 για να εκθέσει τις φωτογραφίες του. Εκεί γνωρίζει τον Andy Warhol και ξεκίνησε ως φωτογράφος για το Interview Magazine.

Του Απόστολου Κοτσάμπαση

Αρχικά, αφού φοίτησε στο North Carolina School of The Arts, ξεκίνησε ως ζωγράφος και ανέπτυξε μια αναλογική τεχνική χρωματίζοντας στο χέρι τα αρνητικά, για να πετύχει το βέλτιστο πρίσμα χρώματος πριν επεξεργαστεί το φιλμ του. Ο χειρισμός του χρώματος, οι ευφάνταστες συνθέσεις τον οδηγούν στο να διευρύνει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη φωτογραφία. Τα staged tableau, τα πορτρέτα και τα έργα του με still life σύντομα τράβηξαν το διεθνές ενδιαφέρον. Το 1997, το περιοδικό των The New York Times προέβλεψε ότι «ο LaChapelle θα επηρεάσει το έργο μιας νέας γενιάς…». Στη συνέχεια για δύο δεκαετίες δημιούργησε editorials για τα μεγαλύτερα περιοδικά του κόσμου, απεικόνισε διασημότητες και συνεργάστηκε στη διαφήμιση με τα κορυφαία brands του πλανήτη. Έγινε ένας φωτογράφος με πολλές δημοσιεύσεις ανά τον κόσμο και μια ανθολογία βιβλίων. Δύο από αυτά –το Lost + Found και το Good News– εμφατικά παρουσιάζουν τόσο μια αναδρομή στην καριέρα του, όσο και μια αφήγηση της καταναλωτικής υπερβολής και την πορεία προς τη λύτρωση όπως ο ίδιος την εκφράζει. Ταυτόχρονα, το έργο του επεκτάθηκε σε μουσικά βίντεο, ταινίες και στη σκηνή. Η ταινία του με τίτλο «Rize» του 2005 κυκλοφόρησε θεατρικά σε 17 χώρες. Πολλά έργα και φωτογραφίες του με still life έχουν γίνει εμβληματικά αρχέτυπα της Αμερικής κατά τον 21ο αιώνα. Τα τελευταία 30 χρόνια έχει παρουσιάσει έργα του σε γκαλερί και μουσεία σε όλο τον κόσμο. Το 2023 τιμήθηκε με το Βραβείο Lorenzo il Magnifico Lifetime Achievement Award στην XIV Florence Biennale. Ο επιδραστικός αυτός φωτογράφος και καλλιτέχνης, με τη συγκυρία της παρουσίασης έργων του στη Rarity Gallery της Μυκόνου, διέθεσε λίγο από τον χρόνο του για το MANCODE.

Όταν αναπολείτε το παρελθόν, μπορείτε να θυμηθείτε κάποια στιγμή που είπατε «Θέλω να το κάνω αυτό!»;

Απλώς είδα την τέχνη και ήθελα να γίνω καλλιτέχνης. Ποτέ δεν πίστεψα ότι θα μπορούσα να ασχοληθώ με τη φωτογραφία, γιατί φανταζόμουν ότι σχετιζόταν με μαθηματικά και χημεία. Η φωτογραφία αποδείχθηκε ένα έμφυτο ταλέντο για μένα.

Μετακομίσατε στη Νέα Υόρκη στα τέλη της δεκαετίας του ’70 για την πρώτη σας έκθεση, όπου σας προσέλαβαν ως φωτογράφο για το Interview Magazine του Andy Warhol. Αυτό αποτέλεσε εφαλτήριο για εσάς;

Σίγουρα με βοήθησε που εργάστηκα για τον Andy.

Μιλήστε μας για την αύρα εκείνης της εποχής.

Ήταν μια εποχή κατά την οποία πολλοί καλλιτέχνες ζούσαν σε μια πολυπληθή περιοχή της Νέας Υόρκης, στο Lower East Side / East Village. Υπήρχε μια έκρηξη τέχνης και καλλιτεχνών. Υπέροχοι μουσικοί. Ήταν μια συναρπαστική και δυναμική εποχή για την τέχνη και μια «έκρηξη» για τον κόσμο της τέχνης. Γνώριζα τότε ότι ζούσα σε μια πολύ ξεχωριστή περίοδο για την πόλη.

Όταν ετοιμάζετε ένα πρότζεκτ, ποια ακριβώς διαδικασία ακολουθείτε; Το φαντάζεστε, σχεδιάζετε σκίτσα και στη συνέχεια παρουσιάζετε την ιδέα στον ενδιαφερόμενο;

Κάθε πρότζεκτ είναι διαφορετικό. Όλο και πιο συχνά με αφήνουν ελεύθερο στις αναθέσεις μου, αλλά εξαρτάται από το πρότζεκτ. Σχεδιάζω και σκιτσάρω και μερικές φορές συζητώ με τους πελάτες. Είναι συχνά μια συνεργασία, αλλά ποτέ δεν γίνεται με τον ίδιο τρόπο.

Σε πρόσφατα πρότζεκτ έχετε απεικονίσει θρησκευτικές σκηνές, όπως για παράδειγμα στη σειρά «The Stations of the Cross». Αυτές οι αναφορές φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στη δουλειά σας γενικότερα. Πώς θα το σχολιάζατε αυτό;

Έχετε απόλυτο δίκιο. Η θρησκεία αποτελεί σημαντικό τμήμα της ζωής μου και φτιάχνω αυτά τα έργα γιατί θέλω να τα μοιραστώ με τον κόσμο.

Σε πολλά από τα πρότζεκτ σας χρησιμοποιείτε εντυπωσιακά και καταναλωτικά σύμβολα. Πώς προσεγγίζετε αυτό το υλικό;

Υπάρχουν ερωτήσεις στο μυαλό μου και προσπαθώ να βρω τις απαντήσεις στις φωτογραφίες μου.

Καλλιτεχνική φωτογράφιση για μάρκες που προσδίδουν πρεστίζ, όπως το πρότζεκτ «Art Movements» σε συνεργασία με τη Mercedes Maybach. Πώς λειτουργεί αυτό;

Ήταν η δεύτερη φορά που η Maybach με προσκάλεσε για φωτογράφιση. Η πρώτη φορά ήταν το 2011. Φέτος ξεκινήσαμε μια νέα συζήτηση και τους παρουσίασα την ιδέα «Art Movements». Ενσωματώσαμε το αυτοκίνητο σε tableau με έναν καλλιτεχνικό τρόπο, ενώ επίσης χρησιμοποιήσαμε φιγούρες, χορευτές και ακροβάτες.

Πείτε μας σχετικά με τα βασικά στάδια που σας οδήγησαν στην τωρινή καλλιτεχνική σας προσέγγιση. Ποια είναι η κύρια πηγή της έμπνευσής σας; Απλώς κάνω ησυχία και σκέφτομαι τι θέλω να δω. Παραμένω ανοιχτός για τις ιδέες που θα ακολουθήσουν. Δεν γίνεται πιο εύκολο με τον καιρό. Είναι πάντα δύσκολο. Κάθε στάδιο σε μια καλλιτεχνική καριέρα είναι δύσκολο.

Ξεκινήσατε φωτογραφίζοντας με αναλογικό εξοπλισμό. Σήμερα και τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείτε ψηφιακό εξοπλισμό;

Χρησιμοποιώ έναν συνδυασμό αναλογικού και ψηφιακού εξοπλισμού, αλλά σκέφτομαι με αναλογικό τρόπο. Πριν από πολύ καιρό, κατά τη διάρκεια των σπουδών σας, σκεφτήκατε την ιδέα του χρωματισμού των αρνητικών φιλμ στο χέρι. Τι ρόλο έπαιξε αυτό στη δουλειά σας; Επί πολλά χρόνια δημιουργούσα υλικό με αυτή την τεχνική και σήμερα πολλά από εκείνα τα έργα τα έχω σε βιτρό.

Θυμάστε το μοντέλο της πρώτης επαγγελματικής φωτογραφικής μηχανής σας;

Nikon FM 2.

Η μόδα έχει επηρεάσει τη δουλειά σας. Συμφωνείτε με αυτό;

Πολλά πράγματα με έχουν επηρεάσει και ένα από αυτά είναι και η μόδα. Η μόδα παίζει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία μιας δυνατής εικόνας. Θαυμάζω πολλούς καλλιτέχνες από τον τομέα της μόδας και έχω συνεργαστεί με διάφορους σχεδιαστές. Πέρασα έναν μήνα στο Παρίσι φέτος, δουλεύοντας με τον γνωστό Christian Louboutin σε ένα ειδικό πρότζεκτ με χορευτές, τη γαλλική ομάδα συγχρονισμένης κολύμβησης, την Blanci Li και την καλλιτέχνιδα LP. Ήταν μια επίδειξη μόδας σε πισίνα με μια τεράστια νεροτσουλήθρα Louboutin. Ήταν διασκεδαστικά! Δεν είχε καμία σχέση με τη μόδα αλλά είχε και κάθε σχέση με τη μόδα ταυτόχρονα, γιατί οι ιδέες προέρχονταν από τον θεσμό που δημιούργησε ο κ. Louboutin. Είναι ένας ταπεινός άνθρωπος και είναι υπέροχο να δουλεύεις μαζί του.

Έχετε αναλάβει άρθρα για μεγάλα έντυπα περιοδικά. Σήμερα, στην ψηφιακή εποχή, ποιο είναι το μέλλον του έντυπου περιοδικού, αν υπάρχει;

Δεν ξέρω. Νομίζω ότι πάντα θα θέλουμε να κρατάμε πράγματα στα χέρια μας. Οι φωτογραφίες σταματούν τον χρόνο. Έτσι, το έντυπο σταματάει τον χρόνο σε έναν κόσμο που κινείται τόσο γρήγορα. Είναι ωραία να έχουμε μια ακίνητη εικόνα στον τοίχο, σε μια γκαλερί ή στα χέρια μας, για να επιβραδύνουμε λίγο την ταχύτητα της ζωής μας.

Ποιοι καλλιτέχνες σάς έχουν εμπνεύσει;

Ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Andy Warhol, ο Tennessee Williams, ο David Hockney, ο Walt Whitman, ο Stevie Wonder, η Twyla Tharp. Και ποιοι φωτογράφοι; Ο Richard Avedon, ο Helmut Newton, ο Guy Bourdin, ο JeanPaul Goude, η Nan Goldin.

Το έργο σας έχει μια κινηματογραφική άποψη. Υπάρχει κάποιος σκηνοθέτης που θεωρείτε σημαντικό και ο οποίος ίσως έχει επηρεάσει την καλλιτεχνική σας οπτική;

Πολλοί σκηνοθέτες με έχουν επηρεάσει, κυρίως Ιταλοί, όπως ο Felini, ο Pasolini και ο Zeffirelli. Λάτρεψα τις ταινίες που προήλθαν από την εποχή του στούντιο Cinecittà. Είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ αυτό το στούντιο πέρυσι. Βρίσκεται έξω από τη Ρώμη σε μια ήσυχη περιοχή. Είναι συναρπαστικό. Άλλοι σκηνοθέτες που μου αρέσουν είναι οι Mike Nichols, Milos Forman και Bob Fosse.

Το 1995 αναλάβατε τη φωτογράφιση της καμπάνιας «Kissing Sailors» για την Diesel. Θεωρείτε ότι αυτή η φωτογράφιση υπήρξε η αρχή για μια νέα εποχή στη διαφήμιση;

Δεν είχα δει ποτέ δύο άντρες να φιλιούνται σε διαφήμιση. Η φωτογραφία αναφερόταν σε ομοφυλόφιλους στον στρατό. Αυτό ήταν το θέμα εκείνη την εποχή στις ΗΠΑ. Ένας ομοσπονδιακός νόμος που λεγόταν «don’t ask don’t tell» («μη ρωτήσεις, μην αποκαλύψεις») και αυτή η φωτογραφία ήταν η απάντησή μου σε αυτό. Υπάρχουν ομοφυλόφιλοι στον στρατό από τότε που συνελήφθη η ίδια η έννοια του στρατού. Αυτή η φωτογραφία είχε στόχο να τιμήσει όσους έχουν υπηρετήσει τη χώρα μας, παρότι χρειαζόταν να κρύβουν ποιοι πραγματικά είναι. Ο σύγχρονος κόσμος αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως πολέμους, κλιματική κρίση, μετανάστευση και άλλα. Πώς επηρεάζουν έναν καλλιτέχνη όλα αυτά τα κοινωνικά προβλήματα;

Όλοι επηρεάζονται από αυτά. Είναι σημαντικό να στρεφόμαστε στον Θεό. Αυτό κάνω με τη δουλειά μου τελευταία, όπως και από την αρχή της καριέρας μου.

Κάποιες φωτογραφίες σας παρουσιάζονται στη Rarity Gallery στη Μύκονο. Μιλήστε μας γι’ αυτή τη συνεργασία…

Ο Βασίλης και ο Χρήστος από τη Rarity Gallery είναι σημαντικοί υποστηρικτές των φωτογραφιών μου την τελευταία δεκαετία. Ξεκινήσαμε μια συζήτηση μαζί τους γύρω στο 2017, καθώς ήθελαν να φέρουν σημαντικά δείγματα της δουλειάς μου στην γκαλερί τους. Μου αρέσει να χτίζω μια σχέση με τους συνεργάτες μου και να τους γνωρίζω σιγά σιγά με τον καιρό. Είναι σημαντικό ανάμεσα στον καλλιτέχνη και στην γκαλερί να υπάρχει αλληλοκατανόηση και πάθος για τη δημιουργία και παρουσίαση της τέχνης, αντί να προσεγγίζεται όλο αυτό σαν μια απλή συναλλαγή. Θέλω να φέρω την ομορφιά στον κόσμο και εκείνοι με στηρίζουν, ώστε να γίνει η δουλειά μου πιο προσβάσιμη στην Ελλάδα.

Το επόμενο πρότζεκτ σας θα είναι…

Θα σας ενημερώσω όταν θα το έχω ολοκληρώσει.

Πείτε στους αναγνώστες μας κάτι προσωπικό που σας αρέσει, ταινία, ταξίδι, ένα μέρος όπου θα θέλατε να ζήσετε ή οτιδήποτε άλλο θέλετε να αναφέρετε...

Η ταινία «Hair» που σκηνοθέτησε ο Milos Forman. Το φιστικοβούτυρο. Το αβοκάντο. Πάω στη φάρμα μου στο Maui και μου αρέσει να προσποιούμαι ότι ζω στη δεκαετία του 1960.